Odporność psychiczna a wynik sportowy

Czym jest odporność psychiczna sportowca?

To zdolność do osiągania sportowych celów i utrzymania dobrej formy psychicznej pomimo porażek presji i przeszkód. Nie ma zawodnika, który nigdy nie mierzył się z przeciwnościami, który nie przekraczał swoich słabości - wówczas nie byłby sportowcem.

Odporność psychiczna nie jest cechą, a procesem. Krotko mówiąc składa się na nią zbiór czynności, których realizacja, prowadzi do uzyskania określonego rezultatu.

Co składa się na siłę i odporność psychiczną sportowca?

• Po pierwsze umiejętność czytania swoich emocji i kontrolowania ich.

Przykład. W momencie niesportowego zachowania przeciwnika bądź niesprawiedliwej oceny sędziego zawodnik wybucha złością, odczuwa gniew bądź potrafi się skoncentrować tj. powrócić do zadania, jakie ma do wykonania w danej chwili.

• Po drugie poczucie wpływu tzn. przekonanie o tym, że nasze działania wpływają na otoczenie i przyczyniają się do zmian - w przeciwnym razie, mając wrażenie, że większość spraw jest od nas kompletnie niezależnych będziemy odczuwać bezradność i bezsilność.

Przykład. Do zawodów trenuje każdy - jako sportowiec daję z siebie więcej; czyli, pracuję po za stroną fizyczną nad swoją psychiką. Po zawodach analizuję emocje, jakie wystąpiły, zastanawiam się jakie były konsekwencje moich zachowań kiedy się nimi kierowałem, buduję swoją pewność siebie i poczucie własnej skuteczności itd.

• Po trzecie chęć do podejmowania wyzwań.

Przykład. Ważna w sporcie jest równowaga między wyzwaniem, a umiejętnościami. Wraz z trudnością wyzwania, wzrasta umiejętność kierowania świadomością. Kiedy stopień trudności przewyższa umiejętności, zawodnik odczuwa niepokój lub w sytuacji odwrotnej, gdy umiejętności są na tyle wysokie, że brak jakiejkolwiek trudności w działaniu pojawia się nuda Poczucie satysfakcji pojawia się na granicy pomiędzy nudą a napięciem w czasie, kiedy stopień trudności zadania jest odpowiedni do zdolności wykonującej je osoby.            

• Po czwarte pewność siebie i wiara we własne możliwości.  Czy jako zawodnik masz przekonanie o swoich kompetencjach?

Przykład. Tenisista z krótszym okresem startowym losuje doświadczonego i bardzo dobrego zawodnika. W drugi gemie debiutant zaczyna z nim wygrywać. Przegrywa mecz. Stwierdza, ze nie zakładał takiego scenariusza, że może wygrać z top zawodnikiem i tak bardzie się tym przejął, że nie mógł się skoncentrować na grze. 

Ponadto bardzo ważnym czynnikiem determinującą siłę i odporność psychiczną jest zaangażowanie sportowca, jego wytrwałość i zdolność do utrzymania motywacji.

Co wzmacnia odporność psychiczną?

Dobre relacje z trenerem, zawodnikami z drużyny, środowiskiem Twojej dyscypliny, sztabem szkoleniowym.

Twój sposób interpretowania i reagowania na stresujące wydarzenia, kryzysy. Akceptowanie okoliczności, które nie mogą być zmienione. Niektóre cele nie mogą być już osiągalne w wyniku niekorzystnych sytuacjach. Przyjmowanie okoliczności, których nie można zmienić może pomóc skoncentrować się na okolicznościach, które można zmienić.

Opracowania realnych celów i dążenie do nich. Podjęcie zdecydowanych działań w trudnych sytuacjach, a nie odrywanie się całkowicie od kłopotów i zmartwień, z nadzieją, że same się rozwiążą.

Poznawanie siebie, jako zawodnika, dociekanie, jaki posiadam rezerwy i co mogę jeszcze zmienić w swoim trenowaniu, aby osiągnąć zamierzony cel.

Właściwe nastawienie. Szukaj sposobów, żeby coś zrobić a nie powodów, żeby tego nie robić. Utrzymuj umysł i ciało w gotowości do zmagania się z sytuacjami, które wymagają odporności.

Ucz się od tych, którym udało się osiągnąć to, do czego dążysz.

 Psycholog sportu Małgorzata Garbowicz